ปัจจุบันได้มีการเปลี่ยนแปลงการสอบวัดระดับภาษาญี่ปุ่น แบ่งออกเป็น 5 ระดับ ซึ่งจะเริ่มใช้สอบตั้งแต่เดือน กรกฎาคม พ.ศ. 2553 เป็นต้นไป
ในการสอบครั้งที่ 24 ปี พ.ศ. 2550 นั้น ได้มีผู้เข้ารับการสอบกว่า 4 แสน 3 หมื่นคน โดยถูกจัดขึ้นใน 20 จังหวัดทั่วประเทศญี่ปุ่น และ 46 ประเทศ 127 เมืองทั้วโลก
การสอบวัดระดับความสามารถทางภาษาญี่ปุ่นมักถูกเข้าใจสับสนกับการสอบรับรองความรู้ภาษาญี่ปุ่น (日本語検定) มาเป็นเวลานานแม้จวบจนกระทั่งปัจจุบัน ซึ่งการสอบรับรองความรู้ภาษาญี่ปุ่น (日本語検定) นี้เป็นการสอบวัดภาษาญี่ปุ่นภายในประเทศญี่ปุ่นสำหรับชาวญี่ปุ่นผู้ใช้ภาษาญี่ปุ่นเป็นภาษาแม่ซึ่งมีระดับความยากที่ยากกว่าการสอบวัดระดับความสามารถทางภาษาญี่ปุ่น (日本語能力試験) สำหรับชาวต่างชาติ เนื่องจากการสอบรับรองความรู้ภาษาญี่ปุ่น (日本語検定) สำหรับชาวญี่ปุ่นถูกออกแบบมาเพื่อทดสอบชาวญี่ปุ่นที่ใช้ภาษาญี่ปุ่นเป็นภาษาแม่โดยเฉพาะ
ในทางตรงกันข้ามการสอบวัดระดับความสามารถทางภาษาญี่ปุ่น (日本語能力試験) เป็นการสอบวัดระดับความสามารถทางภาษาญี่ปุ่นของชาวต่างชาติที่เรียนภาษาญี่ปุ่นเป็นภาษาต่างประเทศ ความเข้าใจสับสนนี้จึงกลายเป็นที่มาของคำกล่าวที่เข้าใจสับสนกันโดยทั่วไปในหมู่ชาวไทยผู้เรียนภาษาญี่ปุ่นในฐานะภาษาต่างประเทศ (รวมถึงชาวญี่ปุ่นที่เข้าใจสับสนระหว่างการสอบสองประเภทนี้) ว่า "ระดับ1แม้แต่คนญี่ปุ่นก็ยังสอบไม่ผ่าน" ซึ่งระดับ1ตามความหมายของคำกล่าวนี้คือการสอบรับรองความรู้ภาษาญี่ปุ่น (日本語検定) ซึ่งเป็นการสอบสำหรับชาวญี่ปุ่น ไม่ได้หมายถึงการสอบวัดความสามารถทางภาษาญี่ปุ่น (日本語能力試験) ซึ่งเป็นการสอบสำหรับชาวต่างชาติ
ความเข้าใจสับสนกันโดยทั่วไปดังกล่าวข้างต้นอาจสืบเนื่องมาจากชื่อเรียกที่มีความคล้ายคลึงกัน อีกทั้งมีเป้าหมายการทดสอบที่เป็นภาษาญี่ปุ่นเหมือนกัน มีการแบ่งระดับความยากง่ายเป็นระดับต่างๆเหมือนกัน
รายละเอียดของการสอบและเกณฑ์การสอบวัดผล
| ระดับ | รอบการสอบ(เวลาการสอบ) | รวมเวลาการสอบ | ||
|---|---|---|---|---|
| N1 | ความรู้เกี่ยวกับภาษา (คำศัพท์/ไวยากรณ์) ・การอ่าน(110 นาที) | การฟัง(60 นาที) | 170 นาที | |
| N2 | ความรู้เกี่ยวกับภาษา (คำศัพท์/ไวยากรณ์) ・การอ่าน(105 นาที) | การฟัง(60 นาที) | 155 นาที | |
| N3 | ความรู้เกี่ยวกับภาษา (คำศัพท์)(30 นาที) | ความรู้เกี่ยวกับภาษา (ไวยากรณ์) ・การอ่าน(70 นาที) | การฟัง(40 นาที) | 140 นาที |
| N4 | ความรู้เกี่ยวกับภาษา (คำศัพท์)(30 นาที) | ความรู้เกี่ยวกับภาษา (ไวยากรณ์) ・การอ่าน(60 นาที) | การฟัง(35 นาที) | 125 นาที |
| N5 | ความรู้เกี่ยวกับภาษา (คำศัพท์)(25 นาที) | ความรู้เกี่ยวกับภาษา (ไวยากรณ์) ・การอ่าน(50 นาที) | การฟัง(30 นาที) | 105 นาที |
| ระดับของการสอบแบใหม่ | รายละเอียดของแต่ละระดับ | มาตรฐานการวัดผลภาษาต่างประเทศของกลุ่มในประเทศทวีปยุโรป |
|---|---|---|
| N1 | สามารถเข้าใจภาษาญี่ปุ่นที่ใช้ในสถานการณ์ต่าง ๆ ในวงกว้างได้ (การอ่าน) อ่านบทความ บทวิจารณ์ในหนังสือพิมพ์ที่เขียนเกี่ยวกับหัวเรื่องต่าง ๆ ในวงกว้างหรือข้อความที่เป็นแนวตรรกะ มีความซับซ้อน มีความเป็นนามธรรมสูง แล้วสามารถเข้าใจโครงสร้างและเนื้อหาได้ อ่านเรื่องที่มีหัวข้อหลากหลายและมีเนื้อหาลึกซึ้งแล้วสามารถเข้าใจลำดับเนื้อเรื่องและรายละเอียดของสิ่งที่ต้องการสื่อในสำนวน (การฟัง) – ฟังบทสนทนา ข่าว การบรรยายที่มีเรื่องราวในสถานการณ์ต่าง ๆ โดยมีระดับความเร็วในการพูดที่เป็นธรรมชาติ แล้วสามารถเข้าใจลำดับเนื้อเรื่อง เนื้อหา ความสัมพันธ์ของบุคคลและโครงสร้างความเป็นมาของเนื้อหาอย่างละเอียดและจับประเด็นได้ | C1~C2 |
| N2 | สามารถเข้าใจภาษาญี่ปุ่นที่ใช้ในสถานการณ์ชีวิตประจำวันได้ และสามารถเข้าใจภาษาญี่ปุ่นที่ใช้ในสถานการณ์ในวงกว้างได้ในระดับหนึ่ง (การอ่าน) อ่านบทความที่มีประเด็นชัดเจนอย่างเช่น บทความในหนังสือพิมพ์หรือนิตยสารที่เขียนเกี่ยวกับหัวเรื่องต่าง ๆ ในวงกว้าง หรือคำอธิบายหรือบทวิจารณ์ง่าย ๆ และสามารถเข้าใจเนื้อหาของบทความได้ (การฟัง) – ฟังบทสนทนา ข่าว ที่มีเรื่องราวในสถานการณ์ต่าง ๆ รวมทั้งสถานการณ์ที่ใช้ในชีวิตประจำวันโดยมีระดับความเร็วในการพูดที่ใกล้เคียงกับ ธรรมชาติ แล้วสามารถเข้าใจลำดับเนื้อเรื่อง เนื้อหา ความสัมพันธ์ของบุคคลและจับประเด็นได้ | B2~C1 |
| N3 | สามารถเข้าใจภาษาญี่ปุ่นที่ใช้ในชีวิตประจำวันได้ในระดับหนึ่ง (การอ่าน) อ่านบทความที่มีเนื้อหาเป็นรูปธรรมที่เป็นหัวเรื่องเกี่ยวกับชีวิตประจำวัน แล้วสามารถเข้าใจได้ สามารถจับใจความคร่าว ๆ ของข้อมูลที่มาจากหัวข้อข่าว เป็นต้น หากให้ข้อความที่ใช้สำนวนอีกแบบหนึ่ง จะสามารถเข้าใจความสำคัญของข้อความที่พบเห็นในชีวิตประจำวันที่ค่อนข้างมีความยากได้ (การฟัง) - ฟังบทสนทนาในชีวิตประจำวัน โดยมีระดับความเร็วในการพูดใกล้เคียงกับระดับธรรมชาติเล็กน้อย แล้วสามารถพอจะเข้าใจเนื้อหารวมทั้งความสัมพันธ์ของบุคคลได้ | B1~B2 |
| N4 | เข้าใจภาษาญี่ปุ่นพื้นฐานได้ (การอ่าน) – อ่านทำความเข้าใจเรื่องใกล้ตัวในชีวิตประจำวันที่เขียนด้วยคำศัพท์และอักษรคันจิขั้นพื้นฐานได้ (การฟัง) - ฟังบทสนทนาในชีวิตประจำวันที่พูดช้าเล็กน้อยแล้วพอที่จะเข้าใจเนื้อหาได้เป็นส่วนใหญ่ | A2~B1 |
| N5 | เข้าใจภาษาญี่ปุ่นพื้นฐานได้ในระดับหนึ่ง (การอ่าน) – อ่านประโยค วลีที่เขียนด้วยอักษรฮิรางานะ คาตากานะ และคันจิอย่างง่าย ๆ ในชีวิตประจำวันได้ (การฟัง) - ฟังบทสนทนาสั้น ๆ ในห้องเรียน ในชีวิตประจำวันที่พูดอย่างช้า ๆ แล้วเข้าใจเนื้อหาข้อมูลได้ | A1~A2 |